Turntablism
Temat duży, obszerny, dyskusyjny i arcyciekawy!
Turntablism to, jak tłumaczy Wikipedia, gramofonistyka. Ja osobiście bardziej wolę nazywać to gramofonizmem. Odnoszę wrażenie, że takie tłumaczenie nie jest wcale gorsze.
Turntablism to, jak powiedział kiedyś ktoś mądry, muzyka DJ'ów. Nie mylił się. Uważam, że tylko pewne grono ludzi na świecie tak na prawdę rozumie, o powiedzenie czego chodzi w tym gatunku,
bo chyba trzeba mówić nie tylko o kulcie, zajawce czy tylko o miksowaniu utworów ale ogólnie o gatunku muzycznym. Turntablism to sztuka używania gramofonu jako instrumentu muzycznego.
Już dawno udowodniono, że i w tej dziedzinie muzyki używa się nut, różnych miar, tempa, rytmum, melodii, harmonii. W swej istocie i początkach turntablism to sztuka posługiwania się gramofonem poprzez
wydobywanie z płyt scratchy, czy żąglerkę bitami (beat juggling). Ale tylko w początkach. Rozwój poszczególnych technik i umiejętne ich łączenie daje efekty niesamowite. Można powiedzieć, że powstają w ten sposób całkowicie
nowe utwory muzyczne skomponowane z pojedynczych dźwięków (sampli, breaków). Bycie DJ'em nie oznacza bycia turntablistą, ponieważ turntablism daleki jest od zwykłego puszczania płyt w klubie.
Oczywiście turntablism uprawiany jest w klubach ale zdecydowanie różni się od samego puszczania płyt. Dowodzi o tym Polski film dokumentalny o turntablismie, na który namiary możecie znaleźć w dziale
Filmy turntablistyczne.
Poszczególne efekty, techniki powstają dzięki poruszaniu płytą w przód i w tył na obracającym się talerzu gramofonu. I tak na przykład poruszanie płytą w tył i w przód (czy w przód i w tył) bez
dokonywania przy tym żadnych innych czynności nazywa się "baby scratch". Ale już włączenie do tego jakiegoś odcięcia dźwięku (za pomocą crossfadera miksera - o konstrukcji i elementach miksera postaram się napisać w osobnym dziale)
da zupełnie inny efekt i będzie nosiło zupełnie inną nazwę. Nie będę teraz pisał, ile jakich kliknięć crossfaderem, przy jakim poruszaniu płytą da jaki efekt i jaką nazwę nosi taka technika, ponieważ
osoby czytające ten dział, a nie mające z tym do czynienia nie będą w stanie sobie wszystkiego uzmysłowić tak łatwo, jak osoby, dla których jest to bardziej oczywiste. Istnieją z resztą schematy
obrazkowe ilustrujące w prosty sposób postępowanie mające na celu wykonanie konkretnej techniki, konkretnego rodzaju skreczu. Na wszystko przyjdzie czas później, w dalszej części tego działu. I raczej będę się posiłkował więcej filmami instruktażowymi, których pełno jest
w Internecie i wspomnianymi schematami obrazkowymi, bo to z uzupełnieniem w postaci słowa pisanego dopiero powinno dać pożądany efekt. Z resztą osoby pragnące uczyć się skreczowania i innych wariacji na gramofonach
na pewno już dawno znalazły wszystkie konieczne publikacje na ten temat. W tym miejscu dodam tylko, że nie ma nic ceniejszego niż znajoma osoba wprawniona w temacie, która może
to i owo pokazać. Wtedy wszystko jest łatwiejsze i szybciej można to przyswoić. Dla ciekawych już tu i teraz, na czym mniej więcej rzecz polega polecam urywek dokumentu (właściwie to polecam go całego ale na tą chwilę tyle wystarczy) pt.:"Scratch",
gdzie MixMasterMike z wielką precyzją dokonuje czegoś pięknego KLIK.
Na początek jednak mała kronika, nieco historii:
Ten wycinek historii zaczyna swój bieg już po tym, co opisano w dziale Ogólne informacje o płycie winylowej.
1969 - Kool Herc, który jako pierwszy zastosował "cuttin break" (używanie fragmentu utworu, powtarzanie go aby był dłuższy), uważany jest za pierwszego hip hopowego DJ'a. Wypracował swój styl używając
sekcji persksujnych i instrumentali z najpopularniejszych w jego czasach pioenek.
Okazało się jednak, że jeden break z jednej płyty jest za krótki, zaczął uczyć się przedłużania ich przy użyciu dwóch identycznych płyt i miksera audio.
Jego wynalazek zaczął być z czasem kopiowany przez wielu innych Dj'ów. Chdziło o odtwarzanie seksji perkusji z dwóch identycznych płyt przeskakując z gramofonu na gramofon
i grając break w ten sposób w nieskończoność. Nazwa Hip-Hop pochodzi od hip-hoppingu (wspomnianego przechodzenia z płyty na płytę) na gramofonach.
Początek lat '70 - Firma Technics wypuszcza na rynek pierwszy gramofon model SL-1200 jako gramofon hi-fi.
1971 - Kraftwerk (Ralf Hutter, Florian Schneider and Co.) - pierwszy zespół grający muzykę elektroniczną.
1975 - Grand Wizard Theodore wynajduje scratch.
12" single disco, na których pomiędzy kolejnymi partiami wokalu były długie przerwy perkusyjne (idealne do miksowania i zapętlania) przyczyniły się do powstania muzyki House.
Grandmaster Flash jest jednym z pierwszych DJ'ów, który wykorzystjąc breaki z pewnych piosenek zapętla je tworząc breakbeat.
1981 - singiel "The Adventures of Grandmaster Flash on Wheels of Steel" Grandmaster Flash and Furious Five jest pierwszą oficjalną płytą, gdzie zastosowano i wykazano
umiejętności hip-hopowego DJ'a. Singiel zbudowany jest w całości z breaków.
Odsłuch
1982 - Afrika Bambaata sampluje Kraftwerk w utworze "Planet rock". W ten sposób powstaje elektro.
Odsłuch
Płyta "The Message" Grandmaster Flash and Furious Five staje się hitem. Przez wielu uznawana jest za pierwszą płytę rapową.
Wychodzi płyta Davy DMX "One For The Treble".
1983 - Wychodzi płyta Grandmaster DST "Megamix".
"Rockit" Herbie'go Hancock'a z zastosowanymi przez Grandmaster'a DST scratchami pokazuje światu coś nowego. Za sprawą tego utworu szersze grono ludzi może
zobaczyć, jak powstaje scratch. Początki światowego turntablismu tak na prawdę zaczynają się tutaj.
Odsłuch
Inni hip-hopowi DJ'e w Nowym Jorku zaczynają wykorzystywać możliwości gramofonu Technics SL-1200 do tworzenia scratchy oraz breakbeatów na dwóch takich samych płytach tak,
jak po raz pierwszy zrobił to Grandmaster Flash.
1987 - Pierwszy konkurs DJ'ów DMC (Disco Music Club).
Odsłuch
Początek lat '90 - breakbeat jest już dobrze rozwinięty. Zaczyna powstawać Drum'n'Bass i Trip-Hop.
Steve D, pod silnym wpływem DJ Barry B "Profesor Cut" z Get Fresh Crew, zaczyna eksperymentować breakbeat'em z "The Funk", które to eksperymenty są rozwijane coraz bardziej
i wkrótce zostają pokazane światu, jako beat juggling czy też żywa manipulacja beatem na twoich oczach. Wkrótce powstają X-Men, którzy zaczynają wykorzystując ten styl i
wynoszą beat juggling na znacznie wyższy poziom.
X-Ecutioners na trasie Scratch "All The Way" - niesamowity występ!
1990 - MixMaster Mike i DJ Apollo formują pierwszy scratch-band pod nazwą "Shadow of the Prophet".
1991 - DJ Q-Bert wzbudza wielkie zainteresowanie na DMC Championchips 1991.
Q-Bert @ DMC 1991
1992 - DJ Flare wynajduje flare scratch (Więcej o tym w dziale Techniki turntablistyczne).
Crazy Legs, światowej sławy B-boy, chrzci ekipę w składzie: Q-Bert, Mix Master Mike i DJ Apollo jako "Rocksteady Crew".
Rok 1992 to także rok wydania pierwszej bitewnej płyty z cutami i efektami dźwiękowymi ułożonymi na płycie tak, aby cięcie i skreczowanie było latwiejsze. Płyta ma nagrane kilka ścieżek,
gdzie dźwięki zapisane są jeden za drugi w niewielkich odstępach. Płyta zostaje nazwana "battlebreak'iem". Takie nazewnictwo sotsowane jest do dzisiaj.
1994 - DJ Shortkut, DJ Disk i DJ QBert tworzą "Tern Tabel Dragunz" i pod tą nazwą funkcjonują w lokalnej społeczności hip-hopowej.
1995 - Najprawdopodobniej najtrudniejsi rywale do pokonania - MixMasterMike i DJ Q-Bert wycofują się z rywalizacji w turniejach DMC i zostają ich sędziami.
Wprowadzają tym samym nową kokurencję do zawodów - tworzenie muzyki przy użyciu gramofonów.
MixMaterMike i DJ Disk, przez przypadek, rzucając setakami żartobliwych nazw, wymyślają nową nazwę dla zespołu - "The Invisibl Skratch Piklz" (ISP).
Także w 1995 roku powstaje pierwszy utwór, do powstania którego wykorzystano tylko skrecze. Jego autorem jest DJ Q-Bert, a nosi on tytuł "Invasion of the People Octopus". To wydarzenie
rozpoczyna nową erę w turntablismie.
Odsłuch
ISP wraz z DJ'em Shortkut, który później dołącza do grupy, staje się pierwszą sponsorowaną grupą DJ'ów. Sponsoruje ich firma produkująca urządzenia dla DJ'ów - Vestax.
Z czasem, z pomocą ekipy ISP firma Vestax produkuje miksery i gramofony dla skreczujących DJ'ów (miksery PMC-05 PRO, PMC-06 PRO, PMC-07 PRO i specjalny model PMC-07 PRO ISP z efektorem kwadrafonicznym, a zczasem Vestax produkuje wyższe modele jak PMC-08, gramofony PDX-2000 MK I, PDX-2000 MK II, PDX-3000 MK I, PDX-3000 MK II,
PDX-A1, PDX-A2, PDXA2s, PDX-D3, PDX-8000 i wiele wiele innych). Obecnie firma Vestax jest światowym liderem w dziedzinie sprzętu dla DJ'ów.
1996 - Pierwsze mistrzostwa ITF (International Turntablist Federation).
Prezentacja nowej ery turntablismu: historyczna bitwa pomiędzy ISP a X-Men (później znanymi jako X-Ecutioners) na Rocksteady Reunion.
DJ Q-Bert otrzymuje główną rolę w filmie "Hang the DJ".
ISP nagrali klasyczny kawałek z zaaranżowaniem gramofonów "Invisibl Skratch Piklz Vs. Da Klamz uv Deth", wydany na winylu.
Odsłuch
23 marca 1997 powstaje TurntableTV - międzynarodowy turntablistyczny wideo-magazyn, gdzie członkowie ISP spotykają się z innymi DJ'ami w celu
wymiany informacji, pokazania swoich trików, talentów i umiejętności.
Turntable TV Intro
DJ Q-Bert otrzyma nagrodę za całokształt twórczości z DMC.
1998 - MixMasterMike dołącza do Beastie Boys i za pośrednictwem teledysków i koncertów ukazuje scratching całemu światu.
MixMaster Mike and Beastie Boys - Three MCs and One DJ
W połowie lat '90 istnieje wiele indywidualnych postaci i ekpip DJ'ów, którzy nieustannie ćwiczą, rozwijają i promują turntablism jako sztukę.
23 stycznia 2001 ma swoją premierę pełnometrażowy skrecz-film "Wave Twisters".
Całość możliwa do obejrzenia w dziale Filmy turntablistyczne.
>>>Powrót do strony głównej<<<
Jeżeli zapomniałem o czymś, gdzieś widzisz nieprawidłowości - napisz do mnie poprzez zakładkę
Kontakt.
Źródło: Internet i wiedza własna.